Szwedzkie wiadomości v37 2023

Go'kväll! 🌙

Dziś wiadomości wieczorne, dla odmiany. A w nich królewski jubileusz, dylematy walutowe i przelicznik alkoholu na uzależnienie. Dołożymy sportowe sukcesy i przyjrzymy się inflacji oraz podwyżkom zapomóg dla studentów. Niestety, nie ustaje fala przemocy, obecnie na świeczniku są Sztokholm i Uppsala. Pojawi się Greta Thunberg, a także mile akcenty jak Bruno z jego znaleziskiem i dwie przyjaciółki na roadtripie.

Wiadomości publikuję co poniedziałek na facebook.com/sztokholmianka i blogu Polskie w Szwecji. W tygodniu dowiadujecie się, co się dzieje z moich Stories na Facebooku i instagram.com/milena.in.sweden - zapraszam!

15 września Król Szwecji Carl XVI Gustaf obchodził 50-lecie panowania. Obecny Król jest najdłużej panującym monarchą w historii Szwecji, a także najdłużej panującym obecnie żyjącym Królem w Europie. Jubileuszowe uroczystości miały miejsce w Sztokholmie i okolicach, pisałam wam o nich w jednym z ostatnich postów:

https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=pfbid0HN3EkSDNz28URTxeCk1rqieEu1PvaA6eDs1VnbUjAHpjtqEWYTrkyfqKQKjxVm8wl&id=100063615180873

Zapytane o to, co robi Król, sztokholmskie dzieci wyjaśniły, że król rządzi światem i zajada się goframi, ciastem i ziemniakami. Absolutnie nie je tacos. A w byciu królem najgorsze jest siedzenie w pokoju i pisanie.

Nowy rekord świata w skoku o tyczce wynosi 6,23 m. Armand Duplantis pobił swój własny rekord w niedzielnych zawodach Diamentowej Ligi na stadionie Hayward Field w amerykańskim Eugene.

Na zawodach był także obecny Daniel Ståhl, którzy w rzucie dyskiem zajął trzecie miejsce.

Złoto zdobyła także reprezentacja Szwecji podczas Mistrzost Europy w tenisie stołowym.

Według danych SCB, szwedzkiego biura statystycznego, inflacja w sierpniu spadła do poziomu 7,6% - o wiele niżej, niż się spodziewano. Według ekspertów, ma to związek z obniżonymi cenami żywności i energii elektrycznej.

Jednocześnie spodziewa się, że w przyszłym tygodniu (v38) Bank Szwedzki ponownie podniesie stopy procentowe, o co najmniej 0,25%.

W tym tygodniu minęło 20 lat od referendum, w którym Szwedzi odrzucili propozycję zamiany korony na euro. 14 września 2003 za odrzuceniem euro zagłosowało 55,9%, 42,0% chciało zmiany waluty. Od tego czasu co pół roku SCB przeprowadza sondaż sprawdzający, jak zagłosowaliby Szwedzi w referendum, gdyby przeprowadzono je raz jeszcze. We wrześniu 2023 liczby wyniosły 42% za zachowaniem korony, 34% za zmianą na euro, a 24% nie ma zdania.

20 lat minęło także od zabójstwa Anny Lindh, Minister Spraw Zagranicznych. Anna Lindh została zadźgana nożem przed galerią handlową NK w Sztokholmie. Miała 46 lat.

Od przyszłego roku podwyższone zostają kwoty zapomogi i pożyczki studenckich. Zapomoga o ok. 1100 SEK miesięcznie, a możliwa pożyczka o 768 SEK miesięcznie dla studiujących w pełnym wymiarze godzin. Kwota, którą mogą zarabiać studenci także zostanie zwiększona - do 18 500 SEK miesięcznie.

Socialstyrelsen przedstawili nowe rekomendacje dla służby zdrowia dotyczące spożycia alkoholu - opieka medyczna powinna być według nich zaoferowana każdemu, kto pije powyżej 10 stabdardowych kieliszków w ciągu tygodnia lub 4 i więcej kieliszków przy jednej okazji raz w miesiącu - standardowy kieliszek to kieliszek wina lub małe mocne piwo (powyżej 3,5%). Takie rekomendacje obowiązywały od dawna dla kobiet, jednak obecnie obowiązują także dla mężczyzn.

Matilda Huss ponownie zwyciężyła w MX-Woman i została Mistrzynią Szwecji 2023.

Reprezentacja Szwecji przegrała wtorkowy mecz eliminacyjny do Mistrzostw Europy przeciw Austrii 1:3 na własnym podwórku na sztokholmskiej Friends Arena. Po meczu Szwecja traciła 7 punktów do dwóch najlepszych drużyn w grupie i raczej nie posiada realnych szans na wyjście z grupy i kwalifikację na ME w Niemczech w przyszłym roku.

8-letni Bruno Tillema podczas swoich wakacji na Gotlandii chciał znaleźć skamieliny. Szukając ich na plaży, znalazł trójkątny przedmiot - jak mu się wydawało, może kawałek starego domu. Okazało się jednak, że to sprzączka z brązu datowana na lata 800-1100. Rodzina Bruna skontaktowała się z lokalnymi władzami, które zorganizowały większe wykopaliska w okolicy - znaleziono wówczas drugą sprzączkę. Oba znaleziska zostaną teraz poddane konserwacji.

"Mam tylko 8 lat, ale wydaje mi się, że bedzie ze mnie dobry archeolog, skoro już udało mi się coś znaleźć" - komentuje sprawę Bruno.

Greta Thunberg ponownie została oskarżona o zakłócanie pracy policji, tym razem zarzut dotyczy protestu aktywistów przed Oljehamnen w Malmö - demonstracja miała miejsce jedynie parę godzin po tym, jak Thunberg zostala skazana na karę grzywny za podobną akcję.

Przyjaciółki Regina i Kitty od ostatnich 12 lat spędzają czas wolny na roadtripach po Europie. W ostatnim tygodniu wyruszyły na imprezę do Oslo, a potem w planach mają zawitanie do Göteborg. Regina wyjaśnia, że po przejechaniu jakiś 400-500 km męczy sie i potrzebuje potem dnia wolnego. Kitty dodaje, że trzeba być optymistycznie nastawionym do życia i dostrzegać piękno otaczającego świata. Regina ma lat 90, Kitty 99. Friendship goals!

Gmina Kalmar zarezerwowała miejsce na budowę meczetu, jednak samą budowę musiała sfinansować społecznośc muzułmańska - zrobili zatem zrzutkę. Jamal Omar zaczął ją na swoim kanale na TikToku, gdzie ma ponad 22 000 obserwujących. Podczas kilku transmisji na żywo, udało mu się zebrać 11 milionów SEK, którw potrzebne były na budowę świątyni.

Budowa meczetu nie spodobała się lokalnym działaczom partii SD, którzy uważają, że meczet nie powinien znajdować się na terenie, gdzie znajduje się dużo zieleni. Partia starała się o zebranie wystarczającej liczby podpisów, by przeprowadzić głosowanie w tej sprawie, nieskutecznie.

Obywatel Szwecji Sebastian Greenwood został skazany w USA na 20 lat więzienia za udział w aferze z kryptowalutą onecoin.

W środę wieczorem, koło godziny 21:00, w sztokholmskiej dzielnicy Vasastan został postrzelony mężczyzna w wieku powyżej 20 lat. Mężczyznę przewieziono do szpitala po interwencji przechodnia, jednak nie udało się uratować jego życia. Do zdarzenia doszło na ulicy, policja przesłuchuje świadków, jednak nie jest wiadomo, czy ktokolwiek widział całe zajście. Policja nie komentuje czy zdarzenie ma związek z falą porachunków gangów w okolicach Sztokholmu i Uppsala. Według informacji SVT, zamordowany miał pochodzić z Gävle i być zamieszany w porachunki gangów w Gävle w 2020 roku.

Według policji, zajście jest bardzo nietypowe - użycie broni w miejscu publicznym to zawsze duże ryzyko dla przestępcy ze względu na dużą ilość potencjalnych świadków. Policja zakłada, że morderca działał samotnie. W sprawie nie zatrzymano na razie żadnych podejrzanych.

W czwartkowy wieczór został w Västertorp na południu Sztokholmu zastrzelony nastolatek. Chłopaka znaleziono w przejściu niedaleko domów rodzinnych, jednak policja ma wątpliwości co do tego czy było to faktyczne miejsce popełnienia zbrodni. Mimo przewiezienia do szpitala, nastolatka nie udało się uratować. Västertorp nie było domem nastolatka, był on zameldowany w Enköping, 85 km od miejsca, w którym go znaleziono. Policja wszczęła śledztwo w sprawie popełnienia morderstwa, nikogo na razie nie zatrzymano w sprawie. Policja nie wyklucza powiązań z gangiem Foxtrot, jednak "nie ma żadnej jasnej odpowiedzi na to pytanie".

Do Swedish Music Hall of Fame trafiło w tym roku paru nowych artystów - Tomas Ledin, Mando Diao, Lena Willemark, Ann-Louise Hanson, Olle Adolphson i Jenny Wilson. Zestawienie ma na celu "celebrować różnorodność wśród szwedzkiego dziedzictwa muzycznego", a kazdy artysta wpisany na listę musi mieć swój debiut co najmniej 20 lat przed wpisaniem na listę.

Źródła: SVT Nyheter, TV4 Nyheterna, Husqvarna Motorcycles Scandinavia, Sveriges Radio EKOT, Nyheter24, Dagens Juridik