God morgon ☕️
Dzień dobry, Polsko i Polonio - wczoraj dokonaliśmy wyborów i pisały o tym także szwedzkie media. To dało mi do myślenia nad tym, że warto wyjaśnić, że w tym subiektywnym przeglądzie podaję nie wszystkie wiadomości ze szwedzkich mediów, a jedynie te przeze mnie wybrane - międzynarodowe informacje jak te omawiające konflikt w strefie Gazy możecie przeczytać w polskich mediach. Ale wiadomo, że Szwecja też takie rzeczy dostrzega.
W tym tygodniu mamy już ostatnią tegoroczną Nagrode Nobla - choć temat powróci w grudniu. Będzie o nowych prawach policji obowiązujących od 2024 roku - i to tyle dobrych wieści. Potem piszę o Liście Śmierci z TikToka, masowych zwolnieniach w znanej firmie, historycznej decyzji Sądu i innej - nieco zadziwiającej. Kontynuowany będzie niemiły temat strzelanin, podpaleń i detonacji. Będzie także o karze za nielegalną telewizję oraz wielomilionowa strata szwedzkich celebrytów. I nawet jak inflacja spada, to będzie negatywnie - wyjaśnienie w tekście.
Wiadomości publikuję co poniedziałek publikuję na facebook.com/Sztokholmianka i blogu Polskie w Szwecji. W tygodniu dowiadujecie się, co się dzieje z moich Stories na Facebooku i instagram.com/milena.in.sweden - zapraszam!
Po raz 55. przyznano Nagrodę Nobla w dziedzinie nauk ekonomicznych, którą przyznaje Bank Szwecji. W tym roku otrzymała ją profesor Claudia Goldin, która "wykazała, że udział kobiet w rynku pracy nie miał tendencji wzrostowej przez 200 lat - zamiast tego, tworzy krzywą w kształcie litery U".
Ta nagroda jako jedyna nie została ujęta w testamencie Alfreda Nobla, a jest fundowana przez Bank Szwecji. Komitet Noblowski przyznaje ją jednak na takich samych zasadach, jak pozostałe nagrody.
W czwartek Rząd poinformował o nowych prawach przysługujących policji od 2024 roku - o wiele wcześniej, niż pierwotnie planowano. Od 1 lutego ma obowiązywać "zakaz wstępu" (vistelseförbud), według którego policja może wystąpić do oskarżyciela o zabronienie osobom powiązanym z gangiem przebywania w konkretnej okolicy na okres do 1 roku. Od 1 marca natomiast wprowadzone mają być "strefy wizytacyjne" (visitationszoner), w których policja może zarządzić przeszukanie osob i pojazdów, a nawet mieszkań bez konkretnego podejrzenia popełnienia przestępstwa.
Podczas konferencji, poinformowano także, że we wrześniu policja powstrzymała ok. 30 strzelanin lub detonacji.
W nocy z czwartku na piątek wylądował na lotnisku Arlanda pierwszy samolot ewakuacyjny ratujący Szwedów z Izraela. Na pokładzie znajdowały się 143 osoby. Ministerstwo Spraw Zagranicznych dodaje, że wszyscy na liście ewakuacyjnej do tego samolotu znaleźli sie na pokładzie. Kolejny samolot ewakuacyjny odbył lot w piątek.
W Internecie pojawiła się "Lista śmierci" z ponad 40 nazwiskami i lokacjami, w które mieliby uderzyć członkowie gangów - według policji, lista jest fałszywa.
19-letnia Maja Hellman skazana wiosną na karę dożywocia za zamordowanie Tove z Vetlandy odwołała sie od wyroku i obecnie przebywa na wolności w oczekiwaniu na rozprawę. Według Sądu Göta Hovrätt, zgromadzone dowody oskarżyciela nie są wystarczające, by ograniczyć wolność Mai. W więzisniu nadal przebywa druga ze skazanych, Johanna. Maja od początku zaprzeczała udziałowi w zabójstwie Tove.
W nocy z czwartku na piątek miała także miejsce strzelanina w Tullinge, w prywatnym mkeszkaniu. W jej wyniku zmarły dwie kobiety - jedna powyżej 20 lat, druga powyżej lat 60. W czasie zdarzenia w mieszkaniu znajdowali się także męzczyzna i trójka dzieci, których przewieziono w bezpieczne miejsce. Według mediów, pod adresem miał być zameldowany znany szwedzki artysta. Niedługo po strzelaninie, policja zatrzymała taksówkę jadącą zdala od miejsca strzelaniny - zatrzymano wówczas kierowcę i 16-latka, w aucie znajdował się także karabin maszynowy. Szesnastolatek dzień wcześniej uciekł z poprawczaka. Obu osobom postawiono zarzut popełnienia morderstwa. Policja wiąże zajście z tzw. siecią Zero, a kobiety miały być osobami bliskimi dla jednego z członków gangu.
W tym tygodniu zapadł historyczny wyrok, w którym sąd w Linköping uznał podpalenis Koranu za nawoływanie do przemocy wobec konkretnej grupy osób (hets mot folkgrupp). Jesienią 2020 mężczyzna opublikował na YouTube film, na którtm grilluje Koran razem z wieprzowiną przed synagogą, a w tle słychać muzykę łączoną m. in. z atakiem terorystycznym w Christchurch. Według Sądu, jest to "absolutnie wykluczone", jakoby można było uznać linię obrony, w której mężczyzna powołuje się na wolność słowa i jedynie krytykuje islam jako religię. Obrońca zapowiedział odwołanie.
W piątek media poinformowały o śmierci obywatela Szwecji w wojnie na Ukrainie. Mężczyzna miał powyżej 40 lat, być żołnierzem i miał brać udział w wojnie na Ukrainie od samego początku.
Według danych SCB, inflacja w Szwecji spada - jednak nie tak szybko, jak się spodziewano. We wrześniu wyniosła 4%, podczas gdy w sierpniu była na poziomie 4,7%. Bank szwedzki przewidywał jednak inflację na poziomie 3,8% i, najprawdopodobniej, czeka nas kolejne podniesienie stóp procentowych już w listopadzie. To jednak ostatnia przewidywana podwyżka i po niej powinny nastąpić obniżki, według komentatorów ekonomicznych SVT.
Spadają też ceny żywności, poza pewnymi wyjątkami - wzrastają bowiem ceny owoców, kawy, herbaty i kakao.
W środę sąd skazał Gretę Thunberg na karę grzywny w wysokości 4500 SEK (90 tzw. dagsböter po 50 SEK) i wpłatę 1000 SEK na fundusz ofiar za utrudnianie pracy policji podczas protestu w Oljehamnen w Malmö latem tego roku. To drugi raz, kiedy Greta Thunberg została skazana za to samo przestępstwo i tym razem sąd wymierzył wyższą karę. Greta przyznaje, że nie słuchała poleceń policji, ale zaprzecza popełnieniu przestępstwa, bo "planeta jest w potrzebie" i aktywiści blokowali tylko tych, przeciw którym był protest, więc to było w potrzebie.
Po raz pierwszy skazano dwie osoby za rozprowadzanie nielegalnej sieci telewizyjnej - dwoje mężczyzn sprzedało abonament telewizyjny ok. 13 000 osób. Zostali skazani na karę więzienia i wypłatę odszkodowania w wysokości 195 milionów SEK.
Volvo Cars zapowiedziało w maju zwolnienie 1300 osób. Trwały w tej sprawie negocjacje ze związkami zawodowymi - w tym tygodniu oficjalnie ogłoszono już, że 700 pracowników straci pracę; podobny los czeka 500-600 konsultantów. Zwolnienia mają mieć miejsce już od 16 października.
Elon Musk opublikował meme z Upplands-Bro, a dokładniej mapkę Europy z zaznaczoną trasą między miejscami Nice, Fucking, Meme, Bro. A jak Bro, to komentarz zostawił właściciel Spotify, Daniel Ek, prosząc o kontakt, jeśli wyprawa miałaby się odbyć i dodał szwedzką flagę.
Małżeństwo Jocke i Jonna Lundell, którzy w ubiegłym tygodniu uplasowali się na drugim miejscu w rankingu najważniejszych nazwisk w szwedzkim Internecie, zostali skazani lrsez sąd na wypłatę odszkodowania firmie budowlanej. Swego czasu, małżeństwo postanowiło wybudować najbardziej luksusowy dom w Szwecji, co zresztą udokumentowane zostało na klipach w YouTube i w reality show "Lundellhuset - Sveriges lyxigaste bygge" (Dom Lundellów - najbardziej luksusowy budynek w Szwecji). Firma budowlana, z którą mieli kontrakt, pozwała parę za wymaganie robót niezawartych w kontrakcie i inne naruszenia umowy. W rezultacie firma Jocke och Jonna AB musi wypłacić 1,2 miliona SEK fitmie budowlanej i 1 milion SEK kosztów sądowych. Jocke zapowiedział apelację; wyjaśnia, że jest zdumiony wyrokiem.
Niedzielnym porankiem na plaży w Billdal znaleziono martwą orkę. Orka zostala namierzona przez straż przybrzeżną już w piątek, ale potem znikła z radaru. Co teraz stanie się z orką? Za to odpowiedzialny jest zarząd gminy - Björn Källström z Laboratorium Morskiego w Göteborg wspomina, że znaleziona wiosną orka po prostu trafiła do śmieci i ten sam los może spotkać i tę orkę. Jednocześnie przypomina, że każdy, kto dokona takiego znaleziska ma obowiązek poinformować o nim policję.
W nocy z soboty na niedzielę miał miejsce ogromny pożar w magazynie w Tumba w Botkyrka. Dym widać było w ciagu dnia w południowej części Sztokholmu. Policja podejrzewa, że ogień został podłożony - świadkowie mieli zeznać, że widzidli dwie osoby wylewające ciecz, którą potem podpalono. Służby oceniły stan budynku na nie do odratowania i pozwoliły mu spłonąć doszczętnie - prace tam trwać będą także w poniedziałek.
Ten sam budynek był w styczniu celem detonacji.
W niedzielnych wyborach parlamentarnych Polonia w Szwecji mogła wziąć udział w 5 okręgach wyborczych - trzech w Sztokholmie i okolicy, jednym w Malmö i jednym w Göteborg. W sumie, jako głosujący zarejestrowało się w Szwecji 14 986 Polaków. W porównaniu z wyborami w 2019, jest to wzrost o 37,21% - wciąż jednak jest to nieduży ułamek z ok. 100 000 Polaków mieszkających w Szwecji.
Źródła: SVT Nyheter, TV4 Nyheterna, Aftonbladet, Money.pl, Polskie w Szwecji, Sveriges Radio P4 Stockholm
Comments