God morgon ☕️
Witajcie w pierwszym listopadowym podsumowaniu wiadomości. Niektórzy wypoczęli, niektórzy obchodzili święta, a głównie był to tydzień nowych praw, nowych wytycznych, nowych raportów, nowych sezonów, nowych książek... i ostrzeżeń pogodowych. Oraz niepokoju, gdy na telefonie wyskoczyła żółta ikonka z ważną informacją od władz.
Wiadomości publikuję co poniedziałek na facebook.com/sztokholmianka i blogu Polskie w Szwecji. W tygodniu dowiadujecie się, co się dzieje z moich Stories na Facebooku i instagram.com/milena.in.sweden - zapraszam!
Od 1 listopada imigranici spoza UE przebywający w Szwecji na podstawie wizy pracowniczej zmuszeni są zarabiać 27 360 SEK, by pozostać w kraju. Do tej pory wymagana suma wynosiła mniej, niż połowę nowej - 13 000 SEK. Nowe wymogi to często więcej, niż realna pensja w Szwecji, a eksperci od dawna alarmowali, że najbardziej uderzy to w sektory, w których już teraz są braki w personelu, jak opieka medyczna i opieka nad starszymi. Problem dotyczy około 15 000 imigrantów. Internauci sa krytyczni: "Czy ja, jako Szwedzka ze szwedzkimi rodzicami, mogę liczyć na podniesienie pensji do wymaganego poziomu?" pyta jedna z nich. Inna dodaje: "O, Boże, a ja jako Szwedka cale zycie pracuję za max 23 000 i co teraz? Mnie też wypędzicie?"
Także od 1 listopada obowiązuje zakaz wnoszenia toreb na imprezy masowe w całej Szwecji, w tym koncerty i mecze - to decyzja policji w związku z 4. poziomem zagrożenia atakiem terrorystycznym. Jako wyjątek, podano torby np. przy wózkach, w których chowa się akcesoria dla dzieci, oraz jeśli ktoś z przyczyn medycznych potrzebuje wnieść np. leki.
Zakaz dotyczy "większych imprez" - policja informuje o wydaniu zakazu organizatora, a ten ma obowiązek poinformować o nim uczestników.
SMHI przez cały tydzień wystosowywał ostrzeżenia dotyczące intensywnych opadów śniegu i deszczu w różnych częściach kraju. Ostrzeżenia dotyczyły głównie regionów Svealand i Gävleborgs län. Na najbliższe dni wystosowane są głównie ostrzeżenia dotyczące dużych ilości topniejącego śniegu, który spadł wcześniej w tygodniu.
W sobotni wieczór władze wystosowały VMA - Viktigt Meddelande till Allmänheten (Ważna Wiadomość dla Społeczności) w Örebro z powodu znalezienia podejrzanego obiektu w okolicy Sörbyängen. Mieszkańców poproszono o niewychodzenie z domów, a bezpośrednie otoczenie podejrzanego obiektu ewakuowano do pobliskiego kościoła. Dopiero w niedzielę poinformowano, że znaleziony obiekt nie stanowił zagrożenia.
Najnowszy raport opublikowany przez Urząd ds. Równouprawnienia (Jämnställdhetsmyndigheten) pokazuje, że w Szwecji nadal kobiety poświęcają na opiekę nad gospodarstwem domowym o wiele więcej czasu, niż męzczyźni - odpowiednio 2 godziny 40 minut i 1 godzinę 53 minuty dziennie.
Za rutynową opiekę nad gospodarstwem domowym uznano przygotowywanie posiłków, pieczenie, nakrywanie do stołu i sprzątanie po posiłku, sprzątanie, zmywanie, kąpiel dzieci, wynoszenie śmieci, mycie okien, pranie, naprawianie odzieży, prasowanie. Raport wskazuje także na to, że kobiety więcej czasu spędzają na opiece nad dziećmi i osobami starszymi - dotyczy to także kobiet z młodszych pokoleń.
Opublikowano także najnowsze zalecenia Barnläkareförbunden - Związku Pediatrów, według których dzieci poniżej 2 lat nie powinny w ogóle oglądać niczego na ekranach, a dzieci pomiędzy drugim a piątym rokiem życia mogą co najwyżej spędzać przed ekranem godzinę dziennie. To ze względu na rozwój dziecka poprzez kontakt z innymi ludźmi, w którym rozwija mowę oraz zachowania społeczne. Przy wyborze, co ma być na ekranie dla dzieci od 2 do 5 lat zaleca się takie filmy lub aplikacje, które zachęcają dziecko do powtarzania, swoistej "rozmowy" z ekranem - lub nadzór rodzica, z któeym dziecko może porozmawiać na temat tego, co ogląda.
W ubiegłym kwartale cztery największe banki w Szwecji odnotował zyski o łącznej wartości około 50 miliardów SEK. To z różnicy pomiędzy zyskami z rat płaconych przez klientów, a tym, co bank wypłaca na konta oszczędnościowe (szw. räntenetto).
Swedbank: 11 miliardów SEK
SEB: 13 miliardów SEK
Nordea: 20 miliardów SEK
Handelsbanken: 10 miliardów SEK
Jednocześnie najnowsze prognozy alarmują, że 40% gmin w Szwecji zakończy rok na minusie, informuje organizacja SKR - Svenska Kommuner och Regioner.
Trwa strajk pracowników Tesla, o którym pisałam w ubiegłym tygodniu. Ponieważ Tesla nie ugięła się i tzw. kollektivavtal nie została podpisana, od północy w piątek dołączyło do atrajku kolejne 17 zakladów mechanicznych. Kolejne negocjacje dzisiaj - w poniedziałek, 6 listopada.
Strajk z powodu braku podpisanej umowy kollektivavtal zapowiedziano także w Klarna. Związek zawodowy Unionen poinformował o rozpoczęciu strajku 7 listopada - po czym okazało się, że Klarna namawia do odmowy udziału w strajku i tak Unionen dołączył do niego jeszcze dwie firmy, które zajmują się obsługą klienta w Klarna.
Do strajku jednak nie dojdzie - w piątek wieczorem pomyślnie zakończył się negocjacje i Klarna podpisała kollektivavtal.
Prawicowa partia Sverigedemokraterna poszła z duchem czasu i wykorzystała AI do wystosowania przemówienia lidera partii Jimmiego Åkessona po... arabsku. Instagramerka Hilda skomentowała to słowami "taki paradoks, SD chce, żeby wszyscy znali szwedzki i nie mieli prawa do tłumacza, z wyjątmiem, kiedy chcemy im powiedzieć, że wypad z kraju, to wtedy nawet AI można zaangażować do pomocy". Linda pisze, że teraz i komicy stracą pracę. Pojawiają się także komentarze, że to żałosne, śmieszne i desperackie, a także... prośba o wersję po hiszpańsku.
Według najnkwszego sondażu przeprowadzonego przez firmę Verian, SD są drugą największą partią w Szwecji, choć nadal z niemal o połowę gorszym wynikiem, niż prowadzący Socialdemokraterna. Na trzecim miejscu uplasowali się Moderaterna.
W Visby 27-latek namalował na murku graffiti, dokładniej przedstawia ono owcę. Mężczyźnie postawiono zarzuty zniszczenia mienia - wyrok sądu uniewinnił go jednak, bo "obkektywnie patrząc, zwiększył estetyczną wartość muru".
Labrador Max otrzymał tytuł Årets Narkotikasökhund 2023. Wraz ze swoją opiekunką, Fridą Hessebo z Kristianstad (przypominam: czytamy w stylu "Krychansta", nie "Krystjanstad") znaleźli narkotyki i broń o wartości rynkowej ponad 100 milionów SEK.
Szwedzka gwiazda sportu Charlotte Kalla wydała we wtorek autobiografię "Skam dig som ger sig", w której opowiada o sytuacji z Gali Mistrzów Sportu w 2008 roku. Wtedy prowadzący, szwedzki aktor i komik Peter Settman znienacka pocałował ją w usta - coś, co Kalla opisuje jako "niewyobrażalnie żenujące i wstydliwe". Kalla wyjaśnia, jak poczuła, że naruszyło to jej godnośc osobistą i nie wiedziała nawet jak zareagować - czy wolno jej się złościć i że prawdopodobnie wszyscy oczekują od niej, jako osoby publicznej, by obrócić to w żart.
Po tym, jak uczucia Charlotte Kalla trafily w tym tygodniu do mediów, wypowiedział sie w sprawie także Peter Settman, wyrażając ubolewanie nad tym, jak poczuła się Kalla i zapewniając, ze nie miał złych intencji. Wyjaśnia, że byla to improwizacja i tak naprawdę teatralny picałunek, to jest we własną dłoń, choć na kamerach wyglądało to inaczej. Settman wyjaśnił, że 2008 to były też mentalnie i kulturalnie inne czasy i nigdy nie postąpiłby w ten sam sposób dzisiaj. "Bardzo proszę o wybaczenie" - dodał.
W sobotę obchodzono w Szwecji Alla Helgons Dag - Dzień Wszystkich Świętych. Dlaczego w sobotę i jak - o tym pisałam w jednym z ostatnich postów:
Cały tydzień trwały też w Szwecji jesienne ferie - höstlov. W szwedzkiej szkole dni wolne są częstsze, za to krótsze. Höstlovet przypada zawsze w całej Szwecji w tygodniu 44 i trwa dokładnie cały ten tydzień.
Od niedzieli na SVT Play można oglądać program "Historien om Sverige", największy dokument historyczny w dziejach SVT opowiadający historię Szwecji. Nagrania trwały niemal 2 lata, zaangazowano pomad 300 ekspertów i kilkadziesiąt muzeów. Program prowadzi aktor Simon J Berger, a cała seria składa się z 10 odcinków podzielonych na epoki - odcinek pierwszy opowiada o Szwecji w epoce kamienia łupanego (Stenåldern). Program można oglądać na całym świecie, więc jak znacie szwedzki, to polecam.
A od piątku cała Szwecja śledzi program rozrywkowo-edukacyjny "På spåret", o którym wielokrotnie pisałam w wiadomościach - w programie drużyny zgadują na podstawie zagadkowych podpowiedzi, do jakiego miejsca zmierza ich "pociąg". På spåret oznacza zarówno dosłownie "na torach", jak i bycie na tropie czegoś. W polskiej telewizji program nosiłby pewnie nazwę "Pociąg do wiedzy" :) Właśnie wystartował najnowszy sezon.
Źródła: SVT Nyheter, TV4 Nyheterna, Nyhetsmorgon, Sveriges Radio EKOT, Dagens Nyheter, Jämställdhetsmyndigheten, Polisen.se, SMHI
Commentaires