God morgon ☕️
Witajcie po świątecznym weekendzie! Do kawy wjeżdża cotygodniowe podsumowanie szwedzkich nagłówków, w tym tygodniu bardzo przeplatane. Będzie sporo negatywnych informacji w sprawie przestępstw z udziałem lub przeciw dzieciom i młodzieży, ale także promyczki słońca jak wiadomości z biblioteki w Göteborg. Koniecznie przeczytajcie do końca, ostatnia informacja to jest kosmos.
Wiadomości publikuję co poniedziałek na facebook.com/sztokholmianka i blogu Polskie w Szwecji. W tygodniu dowiadujecie się, co się dzieje z moich Stories na Facebooku i instagram.com/milena.in.sweden - zapraszam!
W Szwecji nieustająco raportuje się w sprawie konfliktu między Izraelem a Hamasem. Po koniec tygodnia w końcu padła informacja o ewakuacji pierwszej grupy Szwedów ze strefy Gazy - Ministerstwo Spraw Zagranicznych podało, że będzie to 80 osób. Ministerstwo kontaktuje się z nimi poprzez telefon, SMS i email, i jednocześnie prosi, by nie przekraczać południowej granicy przy Rafah bez uprzedniego potwierdzenia. Ministerstwo spodziewa się ewakuacji wszystkich Szwedów postających w strefie Gazy w najbliższym czasie, opiszczenie strefy musi być jednak wcześniej zaakceptowane przez lokalne władze.
Ewakuacja pierwszej grupy nastąpi w poniedziałek, 13 listopada.
We wtorek Rząd przedstawił Parlamentowi projekt zmian w prawie, na podstawie których można byłoby cofac pozwolenie na pobyt w Szwecji w większej liczbie przypadków. Wystosowano także zapytanie do Komisji Europejskiej w sprawie wzmocnienia współpracy w sprawie osób, które uznano za stwarzające zagrożenie.
Obecnie, nie można cofnąć pozwolenia na pobyt, nawet z powodu stanowienia zagrożenia, jeśli osoba przebywa w Szwecji dłużej, niż 3 lata. Proponowane zmiany zakładają m. in. wydłużenie wymagansj długości pobytu, a nawet zniesienie limitów czasowych w szczególnych przypadkach.
Wspomina się także o zagrożeniu związanym z migracją - Säpo (wydział policji odpowiedzialny za bezpieczeństwo) alarmuje o rekordowo wysokiej liczbie osób ubywających się o szwedzkie obywatelstwo, gdzie jednym z wymogóe jest prowadzenie praworządnego stylu życia. W 2019 roku Säpo wystosowało sprzeciw wobec przyznania obywatelstwa w 147 przypadkach na podstawie ekstremalnych przestępstw lub poglądów, podczas gdy juz w październiku tego roku podobnych sprzeciwów wystosowano ponad 600.
Personel biblioteki miejskiej w Göteborg zapomniał zamknąć drzwi na klucz i podczas ubiegłej soboty mieszkańcy korzystali z biblioteki jakby była otwarta. Ponad 400 osób czytało gazety, wypożyczono także około 200 książek - zupełnie bez pomocy personelu. Annacarin Elf, szefowa biblioteki, jest zadowolona z wydarzeń i uważa to za dowód na dobro w ludziach. Nie skradziono ani jednej książki.
W niedzielę Rząd poinformował Szwedzki Komitet Olimpijski, Szwedzki Komitet Paraolimpijski i Państowowy Związek Sportowców o poyztywnej opinii Rządu i SD w sprawie organizacji przez Szwecję zimowych Igrzysk Paraolimpijskich s 2030 roku. Minister Sportu Jakob Forssmed (Kristdemokraterna) wyjaśnia, że następny krok to ocena zagwarantowania odbycia się imprezy - co rozwinął jako gwarancję ekonomiczną, gwarancję współpracy między władzami a organizatorami czy gwarancję bezpieczeństwa. Szwedzki Komitet Olimpijski spisze kompletne podanie o organizację Igrzysk, po czym zostanie ono ocenione przez Rząd.
Głównym miastem olimpijskim ma być Sztokholm i okolice, wspierane przez Falun, Åre i Östersund. Także państsa graniczące mają pomóc w organizacji - Norwegia miałaby pomóc w zawodach łyżwiarskich, a Łotwa w bobsleju, saneczkarstwie i skeletonie.
Poza Szwecją, zainteresowanie zgłosiły także Szwajcaria i Francja. Data ogłoszenia organizatora zależy od tego, ile i jakie państwa zgłoszą zainteresowanie organizacją IO.
Tragicznie zmarły w 1986 roku Premier Szwecji Olof Palme zostanie uhonorowany specjalną edycją znaczków pocztowych w Chile "w podziękowaniu za wparcie kobiet i mężczyzn w Chile podczas militarnej dyktatury". Znaczki wydane zostają w związku z 50-leciem obalenia dyktatury. Chile już w 2020 roku przegłosowało w Senacie postawienie pomnika Premierowi w podzięce za oakzane wsparcie.
W poniedziałek zapadł wyrok w sprawie 16-latka z Göteborg, który planował atak na szkołę. Nastolatek podczas planowania ataku czatował ze skazanymi w ubiegłym roku dwoma nastolatkami ze Skåne, którzy przebywają w poprawczaku za atak na szkoły w Eslöv i Kristianstad. Nastolatek dostał między innymi rady, jak się przygotowac do ataku, w tym jaką wybrać muzykę, żeby "poczuć klimat".
Według prawa, pracownicy poprawczaków (SIS-hem), mogą ograniczać dostępność komunikacji elektronicznej w przypadku złego zachowania na 14 dni, potem należy jednak na nowo wykazać niepoprawne zachowanie. Latem zaproponowano zmiany w prawie, jednak nie zostały jeszcze rozpatrzone.
Postawiono także zarzuty matce dzieci z Vimmerby kommun, która w 2019 i 2022 miała kilkukrotnie je tatuować. Dwoje z trojga dzieci miało być podczas wykonywania tatuaży przytrzymywanych przez matkę, podczas gdy tatuował je mężczyzna, któremu także postawiono zarzuty (misshandel).
Szkolna pielęgniarka ze szkoły w Söderhamn została zwolniona po tym, jak doradzała uczniom klas 4-6 ssanie dildo czy masturbację, po czym chłopcy mieli następnego dnia podnieść kciuk w górę na korytarzu, jeślk to zrobili. Pielęgniarka wielokrotnie byla zgłaszana na policję i zgłaszano, by w ogóle nie była obecna w szkole. Zarząd szkoły nie komentuje zajścia, odsyła do policji. Trwają rozmowy z uczniami i rodzicami.
W czwartek rano policja otrzymała alarm ze szkoły w Västerås o osobie z bronią, którą zaobserwowano w okolicy. Uczniowie oraz nauczyciele - w sumie okolo 300 osób - zabarykadowali się w klasach, wielu z nich informacje o powodzie ukrywania się wyszukało w internecie. Na miejsce przyjechali zaniepokojeni rodzice. O godzinie 14:26 policja poinformowała o wypuszczaniu uczniów z przeszukanych pięter, a kwadrans po piętnastej odwołano alarm. Policja wszczęła postępowanie w sprawie fałszywego alarmu.
Rok 2023 juz teraz jest rekordowym rokiem pod kątem skonfiskowanej przez urząd celny kokainy. Dotychczas skonfiskowano jej ponad tonę. Także w przypadku innych narkotyków odnotowano wzrost ilości skonfiskowanych substancji.
Według raportu CSB, rodzi się także rekordowo mało dzieci w Szwecji. Od stycznia do września urodziło się niemal 77 300 dzieci - podobnie niski poziom zaobserwowano wczesniej aż 20 lat temu, kiedy w pierwszych 9 miesiącach roku urodziło się 76 500 dzieci. Eksperci wyjaśniają, że nie istnieje jeden powód niskiego przyrostu naturalnego, wskazują jednak na złą sytuację ekonomiczną, poziom edukacji i niepewny rynek pracy.
Nagrodę literacką Radia Dziecięcego Barnradio bokpris 2023 otrzymał pisarz Nils Lundkvist za powieść "Den yttersta vildmarkens historia". Jury składa się z szóstoklasistów szkoły podstawowej Eklandaskolan w Mölndal (swoją drogą, Mölndal to Dolina Chmur, apropos nazw z "Ani z Zielonego Wzgórza"). Uczniowie uzasadnili swój wybór tym, że podoba im się wartka akcja i to, jak pisarz wyraża uczucia głównych postaci.
Na TikToku coraz większą popularność zdobywa Cezar Norling z Ockelbo. Pewnego dnia zadzwonił do swojej starszsj siostry, Isabelli, kiedy ta była w pracy i oznajmił chęć zrobienia Grimmy shake - mlecznego shake'a z jagodami. Isabella wpadła na pomysł sfilmowania całego procesu, bo uważała, że brat ma bardzo ciekawe słownictwo i chciała podzielić się tym, jak umie gotować i o tym opowiadać. Sam Cezar wyjaśnia, że po prostu jest słodki. Konto do obserwowania: isabellaochcezar
Jednocześnie, Internetstiftelse opublikowali doroczny raport, z którego wynika, że ponad połowa Szwedów odczuwa niepokój z powodu bańki filtrowej (szw. filterbubbla, ang. filter bubble, jedyne i dosłowne tłumaczenie na polski znalazłam na razie w pracy Agaty Dziekan-Łanuchy z Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, wyrażenie jest prawdopodobnie zbyt nowe i jedynie ta kalka istnieje w sieci, a teraz i to zestawienie). Bańka filtrową nazywa się wybór wyświetlanych internautom treści wybranych przez filtr/algorytm na podstawie wcześniejszych wyszukiwań, wyświetleń i innej aktywności online. Obawa przed bańką filtrową podobna jest do obawy przed wykluczeniem i niewiedzą - przed byciem zamkniętym we własnych zainteresowaniach i przez to niewiedzy an temat pozostałych tematów. "Jak kiedy nie wiemy, jak działa samolot, dlatego bardziej boimy się śmierci w wypadku lotniczym, niż samochodowym" - wyjaśnia profesor Henrik Örnberg z Uniwersytetu w Karlstad.
Daniel Iglesias z Älvsered zobaczył pewnego dnia zdjęcie pumy z lotu ptaka i postanowił wykonać podobne zdjęcie, ale rysia. Na początku listopada, po dwóch latach prób, udało mu się w końcu takie wykonać. Według Daniela, jest on jedyną osobą w Szwecji, a może i na Północy, której się to udało. Zdjęcie możecie zobaczyć pod linkiem:
Wydry nie są już gatunkiem zagrożonym w Szwecji, po tym jak szacuje się ich liczebność w Szwecji na 4000 osobników.
A jeden z ostatnich mieszkańców zamknkętego na rok parku w Orsa, niedźwiedź brunatny imieniem Diego, jest już w nowym domu. Diego trafił do praku jako porzucony niedźwiadek, od tego tygodnia mieszka w Anglii.
W nocy z piątku na sobotę usadowiła się w centrum Sztokholmu kolejka długa na kilkaset metrów. Powód? Otwarcie sklepu Lyko na Drottninggatan i darmowe kosmetyki dla pierwszych klientów. Sklep otwarto w sobotę rano.
W sobotę sztokholmski klub Hammarby po zwycięstaie 2:0 nad IFK Norrköping zdobył miatrzostwo w Damallsvenskan - szwedzkiej kobiecej lidze piłki nożnej. To pierwsze złoto Hammaeby pd 38 lat i drugie w historii.
W niedzielę rozstrzygnięto męską Allsvenskan, gdzie po zwycięstwie 1:0 nad Elfsborg Mistrzami Szwecji zostali Malmö FF.
W niedzielę obchodzono w Szwecji Dzień Ojca - Fars Dag. To święto ruchome, wypadające zawsze w drugą niedzielę listopada.
Wcześniej odbył się, 10 listopada, Mårtensafton - tradycja dziś głównie kojarzona ze Skåne, ale znana także z Polski. W przeciwieństwie do Polski jednak, w Szwecji nie jada się rogali świętomarcińskich, a uroczystą kolację składającą się z czerniny na przystawkę, gęsi marcińskiej (mårtengås) na danie główne i szarlotki na deser.
Od początku listopada nie było ani jednej słonecznej godziny w Östersund, podaje SVT. Obecnie słońce można zobaczyć na pólnocy, podczas gdy południe Szwecji kryje się za chmurami. Wydział pogodowy przypomina, że podobnie było w 2014 roku, kiedy w Sztolholmie w listopadzie poajwiło się jedynie 5 godzin słońca.
Na koniec ryjąca banię wiadomość - powstanie horror "Bjorn of the Dead" traktujący o zombieapokalipsie podczas koncertu z hitami ABBA. W filmie zagra frontman Iron Maiden, Bruce Dickinson, a scenariusz współpisze jego syn Austin. Frontman wcieli się w rolę imitatora Björna Ulveusa z ABBA. Wiadomo już, że w filmie pojawią się także inne gwiazdy rocka i metalu. Film traktować będzie o grającym covery ABBA zespole Abbatoir, który grywa w zdeprymowanych miejscówkach jak dom starców czy zapomniane puby. W końcu "Benny" przekonuje pozostałych członków zespołu do udziału w konkursie dla coverbandów i akurat w konkursowy wieczór wybuch apokalipsa zombie. Jesli to nie rozumie się samo przez się, to będzis to horror-komedia. Produkcja rusza w przyszłym roku.
Źródła: SVT Nyheter, TV4 Nyheterna, Bonnier Carlsen, Internetstiftelsen, Dagens Nyheter, Sveriges Radio EKOT, P4 Sveriges Radio Stockholm, Aftonbladet, Comlete Music Update
Comments