Glad fortsättning!
Czyli niech się nadal dobrze dzieje - to typowe szwedzkie pozdrowienie między świętami a Nowym Rokiem i po Nowym Roku - że niby przeciągamy święta i to niegłupi pomysł przecież, zwłaszcza jak niby wtorek, a jednak poniedziałek. Mam nadzieję, że miło Wam upłynął świąteczny czas!
Teraz mamy tzw. mellandagarna - międzydnie - czyli dni między jul a końcem roku. I rozpoczyna się w Szwecji wielka wyprz w każdym niemal sklepie. W wiadomościach tak fajnie nie ma, niestety. Dużo polityki, dużo przestępczości, dużo zachorowań, dużo problemów, nawet przemowy świąteczne były o problemach i w tym wszystkim w końcu dowiedzieliśmy się, czy meteoryt spadnięty jest częścią ziemi naspadniętej, jakie choinki spowodowały agresję i podpalenia oraz gdzie myszy drukują gazetę. Zapraszam!
Codziennie piszę o Szwecji w postach i stories na moim Facebooku Sztokholmianka:
Nordycka Rada Ministrów (Nordiska ministerrådet) wraz z UNCHR zaprezentowali raport na temat pomocy dla uchodźców z Ukrainy. Szwecja pod wieloma względami wypada najgorzej ze wszystkich krajów nordyckich - ogólny wydźwięk raportu jest bardzo pozytywny, jednak w porównaniu z innymi krajami nordyckimi Szwecja wypłaca o wiele niższe wsparcie finansowe i nie zapewnia pełnego dostępu do opieki medycznej. Szwecja nie zapewnia także wprowadzenia do życia w Szwecji, ani kursów jezykowych odpowiadających SFI, co jest standardem w Danii, Norwegii i Finlandii.
Od wybuchu wojny 24 lutego o azyl w krajach nordyckich wystąpiło 158 200 ukraińskich uchodźców - najwięcej w Szwecji (47 000), a najmniej na Islandii (1700).
Raport jest dostępny online w języku angielskim:
W sprawie dwóch braci oskarżonych o szpiegostwo, prokurator wnosi o karę dożywocia dla starszego z braci.
W ciągu roku szwedzka poczta PostNord postanowiła o roznoszeniu przesyłek co drugi dzień. W efekcie listonosze nie nadążają z pracą. Program Kalla Fakta - Takie są fakty - dotarł do wnętrza terminalu PostNord, gdzie piętrzą się opóźnjone listu i paczki.
We wtorek zapadł wyrok w sprawie meteorytu. O sprawie pisałam Wam parę tygodni temu, kiedy w sądzie w Uppsala rozpoczął sie proces między dwoma mężczyznami, ktorzy znaleźli meteoryt a właścicielem ziemi, na którą spadł - bo meteoryt waży 14 kilogramów, co przekłada się na całkiem sporo szwedzkich koron.
Według sądu, "meteoryt, który właśnie spadł na ziemię, nie jest częścią posiadłości" i należy do tych, którzy go znaleźli. Mężczyźni powoływali się na obecne w Szwecji Allemansrätten - Prawo Wszystkich Ludzi - króre, w dużym wyrywku i uproszczeniu, zezwala na zbieranie rzeczy z ziemi, jeśli nie szkodzi się naturze. Według sądu, nie dotyczy ono nowospadłych meteorytów - "daje jednak prawo do szukania meteorytów na cudzej ziemi, jesli tylko wydobycie nie oznacza naruszenia posiadłości. Niezależnie od wartości meteorytu."
Szympansy, które przeżyły ucieczkę z parku zoologicznego Furuviksparken w Gävle jedzą i piją, ale są przeziębione i straumatyzowane przeżyciami. W parku pozostały tylko trzy szympansy - Selma, Tjobbe i Maria-Magdalena. Cztery - Santino, Linda, Torsten i Manda zostały zastrzelone po ucieczce.
W Malmö grupa Anonymouse - Anonimowe Myszy - otworzyła mysią redakcję lokalnej gazety Folkbladet Lindenkronan. Lokal można zobaczyć na Instagramie:
a na żywo przy ulicy Nikolaigatan w centrum Malmö.
Sytuacja w sektorze więziennictwa jest w stanie krytycznym - przyznaje Martin Holmgren, naczelny więziennictwa w Szwecji. Ze względu na ostatni wzrost przestępczości, brakuje miejsc w placówkach. Według raportu SVT, zatrudnieni w więzieniach alarmują, że poziom bezpieczeństwa jest rażąco niski i zagrożeni są zarówno pracownicy, jak i więźniowie. "To tylko kwestia czasu, kiedy ktoś zapłaci za to swoim życiem" - mówią.
Jednocześnie porozumienie związków zawodowych Kommunal alarmuje o podobnym problemie w sektorze opieki medycznej i nad osobami starszymi. Brakuje personelu, a wzrasta liczba zarażeń zarówno grypą, jak i covid-19 oraz wirusem RS.
Jak podają Försvarsmakten - szwedzkie siły obronne, przed końcem roku dostaną one system umożliwiający zestrzelenie cywilnych dronów, głównie chodzi o drony ważące poniżej 25 kilogramów. Siły zamówiły przenośne systemy Pitbull (zakłócający drony) i Wingman (wykrywający drony) od duńskiego producenta My Defence. Zamówiono od nich także montowany na pojazdach system Dobermann zakłócajacy połączenie między dronem a operatorem.
FMV - Försvarerts Materialverk, wydział materiałów obrony narodowej, podał do wiadomości publicznej informację o zamówieniu nowych robotów Patriot od USA. Zarówno ich ilość, jak i cena, pozostają utajnione. Media spekulują o 30 miliardach SEK od początku zamówień 5 lat temu.
W środę o 22:48 Ziemia odchylona była najdalej od Słońca - i już w czwartek Szwedzi mogli się cieszyć jedną sekundą światła więcej - w Umeå z tej okazji tańczono i śpiewano.
SMHI - szwedzki odpowiednik Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej ostrzegał przed dużym ryzykiem oblodzeń na drogach w większości kraju. W Dalarna odwołano większość utobusów, a w południowej części regionu zupełnie wstrzymano transport autobusowy. Zamknięto także szkoły podstawowe w Lanholms kommun. Sytuacja odbiła się także na opiece medycznej - tylko w poniedziałkowe popołudnie klinika ortopedyczna w Lund miała 25 zgłoszeń, a w Malmö 20.
Oblodzenie wykorzystał w Varberg pan Lars-Johan Svanström, sprzedawca choinek - kiedy klienci nie mogli do nieho dotrzeć, dostarczał im choinki... na łyżwach. Klienci wybierali je z dostawą pod drzwi za pomocą połączenia video.
Na konferencji prasowej Minister Ebba Busch poinformowała, że zapowiadane wcześniej wsparcie finansowe w sprawie cen energii elektrycznej musi być rozpisane na nowo, jeśli chodzi o przedsiębiorstwa - okazało się niezgodne z unijnym prawem. Kiedy wsparcie będzie gotowe, nie wiadomo. Zapowiadane było na 1 listopada.
W Bohus w okolicy Göteborg został w czwartek postrzelony w swoim domu 35-latek. Z ranami zagrażającymi życiu został przeeiwziony do szpitala przez najbliższych. Policja podaje, że mężczyzna nie miał żadnych znanych powiązań ze światkiem przestępczym w mieście.
W piątek policja postrzeliła mężczyznę w związku z wezwaniem do kłótni w mieszkaniu w Storebro w okolicy Vimmerby. 45-latek miał być agresywny i grozić policji oraz zaatakować jednego z fukcjonariuszy. Rannego mężczyznę przewieziono do szpitala, jednak zmarł w wyniku odniesionych obrażeń. Zaatakowanego policjanta także przewieziono do szpitala, wypisano go jednak już w sobotę. Policja zapowiada śledztwo w sprawie.
24 grudnia w Szwecji obchodzono Wigilię Bożego Narodzenia - Julafton. W Szwecji święta mają wydźwięk mało religijny i skupiają się na rodzinnych spotkaniach, a także... oglądaniu w SVT wiązanki wyrywków z filmów Disneya nazywanej "Kalle och hans vänner" - "Kaczor Donald i przyjaciele" tuż po tym, jak dorocznie wybierany gospodarz świątecznego programu zapali świeczkę i pozdrowi wszystkich życzeniami "Od nas wszystkich dla Was wszystkich życzenia prawdziwie wesołych świąt". Tegoroczne pozdrowienia od gospodyni Babben Larsson można zobaczyć na Instagramie:
W pierwszy dzień świąt (juldagen) Król wygłosił swoją doroczną mowę do narodu. Poruszył w niej tematy wojny na Ukrainie, kryzys ekonomiczny, ale także nadchodzące 50-lecie Jego panowania w Szwecji w 2023 roku.
Przemowa Króla dostępna jest na YouTube:
Swoją mowę świąteczną wygłosił też - już 21 grudnia - Premier Ulf Kristersson ze swojej wypoczynkowej posiadłości w Harpsund. Przekazał w niej bardzo krytyczny obraz Szwecji, która znajduje się w "bardzo poważnej sytuacji" i zapowiedział, że nadchodzący rok może być ekonomicznie najcięższy od czasu kryzysu w latach 90-tych. Także sytuacja klimatyczna, polityczna są bardzo negatywne, a Szwecja pogrąża się w kryzysie bezpieczeństwa zarówno wewnętrznego, jak i zewnętrznego oraz energetycznego.
Premier mowę wygłosić miał już 14 grudnia, jednak została ona przeniesiona ze względu na jego ówczesną chorobę.
TV4 zebrali najbrzydsze choinki Szwecji, które wzbudziły nie tylko protesty i wymianę, ale czasem i zostały, po prostu, podpalone. Galerię można zobaczyć na ich Instagramie:
W niedzielę w okolicach Rinkeby w Sztokholmie znaleziono ciężko postrzelonego mężczyznę. Mimo przewiezienia do szpitala, 27-latek zmarł w wyniku odniesiomych obrażeń. SVT podaje, że miał powiązania ze światkiem przestępczym i byl znany w środowisku gansterskim w okolicy Järva jako członek gangu Dödspatrullen (Patrol Śmierci). Wszczęto wstępne postępowanie w sprawie zabójstwa.
Podano, jak zwiększone zostaną miesięczne kwoty m. in. emerytur, chorobowego czy zasiłków dla studentów i osób na urlopie rodzicielskim - wiele zasiłków jest bazowanych na tzw. prisbasbeloppet czyli są zależne od kosztów utrzymania, które wzrosły ze względu na inflację.
Osoby z emerytura bazowaną w ten sposób otrzymają o 8,7% większą kwotę, natomiast ogólna emerytyra wzrośnie o 3%. Studenci otrzymają 1000 SEK za każde 4 tygodnie studiów, a ci, którzy mają pełne wynagrodzenie (fullt studiemedel) aż 12 000 SEK za ten sam okres czasu. Osoby z najwyższymi wypłatami otrzymają podczas chorobowego nawet o 1 698 SEK miesięcznie więcej, a na rodzicielskim 2 700 SEK miesięcznie.
Źródła: SVT, TV4, Dagens Nyheter, Ekot Sveriges Radio, Nordic Council of Ministers
Comments